काठमाडौं । युक्रेनमा रुसको आक्रमण गर्भवती महिलाका लागि दुःस्वप्न साबित भएको छ ।युद्ध सुरु भएदेखि निरन्तर आ'क्र'म'णमा परेका मारियुपोल, खार्किभ र चेर्निहाइभ सहरहरूमा अवस्था झन् ख'रा'ब भएको हो ।
अवस्था यतिसम्म पुग्यो कि गर्भवती महिलाहरू चिसो, जीर्ण भुईँ वा भीडभाड स्टेशनहरूमा बिजुली, शुद्ध पानी र स्वास्थ्यकर्मी नभएको अवस्थामा बच्चा जन्माउन बाध्य छन् ।तनावमा वुड बी मम्स प्रसूति गृह पुगेका गर्भवती महिलाहरू पनि धेरै तनावमा छन् ।
डाक्टरहरूले कहिले आश्रय भित्र लैजान्छन्, कहिले बाहिर निकाल्छन् । उनीहरुमध्ये कोही सुत्केरीको पीडामा छन्, कोही रोइरहेका छन् त कसैको रगत बगिरहेका छ ।
केही भाग्यशाली गर्भवती महिलाहरू युद्धग्रस्त क्षेत्रबाट उम्कन सफल भए, तर उनीहरू मानसिक तनावसँग संघर्ष गरिरहेका छन् ।संयुक्त राष्ट्र जनसंख्या कोषका अनुसार युद्ध सुरु हुँदा २६ लाख ५० हजार युक्रेनी महिला गर्भवती भएका थिए ।
तीमध्ये आगामी तीन महिनामा ८० हजार बालबालिकाको जन्म हुने भएको छ । युक्रेनमा युद्धको कारण समय नपुग्दै डेलिभरी हुने गरेको छ ।इन्टरनेशनल फेडेरेसन अफ गाइनोकोलोजी एण्ड प्रसूतिशास्त्रका अध्यक्ष डा। जीन कोनेरीले भने, ‘समयपूर्व जन्म र युद्धकालको अवस्थाले बच्चालाई मृत्यु वा जीवनभरका जटिलताहरूको जोखिममा पार्छ ।
यस्ता बच्चाहरूलाई श्वासप्रश्वास, स्नायु र पाचनसम्बन्धी समस्या हुने सम्भावना बढी हुन्छ । धेरै गर्भवती महिलाहरूलाई उच्च रक्तचाप हुन्छ । तनावका कारण उनीहरुको शरीरमा दूध उत्पादन हुन सकेको छैन ।
प्रि–एक्लाम्पसियाको अवस्था पनि सृजना भइरहेको छ, जसकारण रक्तचाप बढेको छ । यो घातक हुन सक्छ । साइरन बज्ने बित्तिकै समस्या बढ्छ । २७ वर्षीय युलिया सोब सोबचेन्को भन्छिन्, ‘कीभमा राति ९ बजेदेखि बिहान ६ बजेसम्म कर्फ्यु लगाइएको छ । मैले मार्च २० को रातमा पीडा महसुस गरें। डेलिभरी २ः५५ बजे भयो ।
आक्रमणको अलर्ट पाएपछि दुई घण्टाभित्रै बेसमेन्टमा सारिएको थियो । त्यहाँका हरेक अस्पतालको अवस्था यस्तै छ । हवाई आक्रमणको साइरन बज्ने वित्तिकै शिविरमा जाने सिँढीहरू गर्भवती महिलाले भरिन्छन् ।
पेट समातेका महिलाहरू कुनै न कुनै रूपमा सुरक्षित स्थानमा पुग्न हिँडिरहन्छन् ।’ चिकित्सकहरू समयपूर्व जन्म, कम तौल र मृत्युदर बढी हुने गरेको बताउँछन् ।
दोस्रो विश्वयुद्धका प्रमाणहरूले गर्भवती महिलाहरूमा भोकमरीको अवस्थाले गर्भमा रहेको बच्चामा उच्च रक्तचाप र मधुमेह निम्त्याउन सक्छ भन्ने सुझाव दिन्छ ।
प्रसूतिपछि रक्तश्राव रोक्ने औषधिको अभाव रहेको डा कोनेरीले बताए । जसले गर्दा मातृ मृत्युदर बढ्न सक्छ । यति मात्र होइन, शिशु बचाउन आवश्यक उपकरणको पनि अभाव छ ।